Scheiden, wat betekent dat voor kinderen

• Meer dan 70.00-80.000 kinderen krijgen elk jaar te maken met ouders die gaan scheiden;
• I5 - 20%  van de scheidingen verlopen moeilijk;
• 85% van de kinderen houdt na een scheiding met beide ouders contact, 15% niet;
• In 21% van de gezinnen waar een scheiding heeft plaatsgevonden is er sprake van solo-ouderschap. Dit betekent dat kinderen wel met beide ouders contact en/of omgang hebben maar dat ouders niet met elkaar overleggen over de dagelijkse opvoeding. Je kunt dan dus in beide huizen andere regels hebben, dat is niet erg;
• In I/3 van de gezinnen is er sprake van gedeeld ouderschap waarbij ouders overleggen over de dagelijkse opvoeding;
• In vergelijking met kinderen die geen scheiding meemaken, hebben kinderen die wel een scheiding meemaken twee keer zoveel kans op problemen.
• Vrienden, leerkrachten of familieleden zijn belangrijke mensen in je omgeving die je kunnen steunen.

Bron: herziene richtlijn NJI voorjaar 2020

Op korte termijn zijn voor kinderen de belangrijkste mogelijke gevolgen van een scheiding:

• lichamelijke problemen zoals hoofdpijn, buikpijn, slaapproblemen
• problemen op school  zoals lagere cijfers, concentratieproblemen, moeite met omgaan met andere leerlingen
• emotionele problemen zoals depressieve gevoelens, loyaliteitsprobleem, gevoelens van angst, laag zelfbeeld
• problemen met vriendschappen
• zwakke band met ouders (meestal met de ouder waar ze minder bij verblijven)
• sommige kinderen krijgen last van gedragsproblemen bijvoorbeeld agressief gedrag, crimineel gedrag, vandalisme, roken, blowen, alcoholgebruik

Na twee jaar gaat het met 80% van de kinderen die een scheiding hebben meegemaakt weer goed (voor 20% blijven de problemen voortduren). Deze cijfers klinken misschien zwaar maar het is goed om je te realiseren dat een scheiding ingrijpend kan zijn. Een scheiding heeft effect op hoe je je voelt en gedraagt. Dat is niet altijd prettig maar hoort wel bij de soms ingewikkelde situatie waar jij en je ouders in zitten.

In de Nederlandse wet is vastgelegd dat wanneer je ouders gaan scheiden ze met elkaar afspraken moeten maken over hoe ze hun ouderschap vormgeven na de scheiding. Deze afspraken noemen we een ouderschapsplan. De volgende punten moeten terugkomen in een ouderschapsplan:

• Zorgregelingen (wanneer ben je bij papa, wanneer ben je bij mama)
• Hoe je ouders financieel voor je zorgen
• Hoe je ouders elkaar informeren over hoe het met je gaat

Ouders moeten ook in het plan aangeven of de kinderen, passend bij de leeftijd, meegedacht hebben over dit plan en wat ze ervan vinden. Dit betekent dat jij mag aangeven wat je wel en niet fijn vindt, zodat je ouders dit kunnen meenemen in hun plan. Het betekent niet dat jij beslist wanneer je waar bent. Deze beslissing maken papa en mama samen.

Natuurlijk kunnen afspraken veranderen, bijvoorbeeld omdat jij ouder wordt, je een andere school of hobby's krijgt enzovoorts. Daarom staat er in het ouderschapsplan ook dat je ouders blijven checken of de afspraken nog passend zijn en dat ze de afspraken aanpassen wanneer dit voor jouw nodig is.

Als het je ouders niet lukt om samen tot afspraken komen, kan een mediator je ouders hierbij helpen of kan een rechter hierover besluiten nemen. Wanneer je ouder bent dan 12 jaar zal een rechter je horen bij een rechtszitting. Dit betekent dat hij je vraagt wat jij denkt dat goed is. Je hoeft niets te beslissen, dat doet dan de rechter.

In de scheidingssituatie kun je het gevoel hebben dat niemand je begrijpt of naar je luistert. Weet dat er speciaal voor kinderen in een scheidingssituatie een kindbehartiger bestaat.

Wat kan een kindbehartiger voor jou doen:

• Ze kan naast je staan en aandacht vragen voor jouw wensen en behoeften en deze (samen met jou) met je ouders bespreken;
• Ze kan een luisterend oor bieden;
• Ze kan je uitleg geven over het scheidingsproces en je vragen hierover beantwoorden.

Mocht je denken dat een kindbehartiger iets voor jou is, bespreek dit dan met je ouders. Via kindbehartiger.nl kun je de informatie vinden die nodig is.

Onthoud goed: jouw ouders besluiten bij een scheiding niet samen verder te gaan als partners, maar ze blijven wel altijd je ouders. Dat verandert niet!

Je ouders zijn soms erg verdrietig en boos vanwege de scheiding. Dat zijn normale emoties. Ook jij kunt boos of verdrietig zijn, of je misschien opgelucht voelen over de scheiding. Ook dat is normaal. Doordat je ouders zelf nog veel te verwerken hebben, hebben ze soms minder goed in de gaten hoe jij je voelt, wat je nodig hebt of welke vragen er bij je leven. Je helpt je ouders door dit met ze te bespreken, zodat ze je kunnen steunen en jouw vragen kunnen beantwoorden.

Ook familieleden, vrienden, een meester of juffrouw zijn belangrijke mensen die je graag willen steunen en die graag willen dat het goed gaat met jou. Vertel dus ook aan hen hoe het met je gaat en hoe ze je kunnen helpen. Soms denken familieleden of vrienden dat ze je helpen door partij te kiezen voor papa of mama. Als je dit lastig vindt of niet fijn, mag je dit gewoon tegen ze zeggen. Je helpt ze als je ze vertelt dat ze de ruzie erger maken in plaats van dat ze je steunen of helpen.

Soms kun je zelf onbedoeld spanning of ruzie tussen je ouders verergeren doordat je denkt dat je bij papa slecht moet praten over mama. Of omdat je denkt dat mama graag slechte dingen wil horen over papa. Jij mag het fijn hebben bij allebei. Als er iets niet fijn is bij mama, bespreekt het dan bij mama. Hetzelfde geldt natuurlijk bij papa. Op die manier hoeven papa en mama hier geen discussies met elkaar over te hebben. Als je dingen bespreekt kun je ook samen zoeken naar passende oplossingen. Dit helpt jou en je ouder(s) om de onderlinge relatie te verbeteren.

Heb je behoefte aan steun van jongeren die ook in een scheidingssituatie zitten of hebben gezeten, kijk dan eens op de website van Villa Pinedo.
Daar kun je veel informatie vinden, chatten op een forum of een buddy aanvragen.